Jak nowy superkomputer w Krakowie zmieni polski biznes?

W czasach pędzącej cyfryzacji i rozwoju technologii to właśnie obliczenia dużej skali mają wpływ na odkrywanie nowych leków, przyspieszanie diagnostyki, zwiększanie bezpieczeństwa i wiele więcej. By móc je wykonywać, potrzebne są maszyny o ogromnych możliwościach – superkomputery. Już za rok w Polsce powstanie jeden z najpotężniejszych superkomputerów na świecie. Co zmieni w naszym życiu?

Superkomputery to zaawansowane systemy o niezwykle dużych możliwościach obliczeniowych. Są w stanie rozwiązywać problemy i wykonywać obliczenia, które wymagają większej szybkości i mocy niż ta, którą dysponują tradycyjne komputery. Superkomputery klasy eksaskalowej są w stanie wykonywać ponad 10^18 (jeden miliard miliardów) operacji na sekundę. Dla porównania, laptop osiąga około 1 000 miliardów operacji na sekundę.

Do czego służy superkomputer?

Przyszłość bez technologii nie istnieje. To właśnie jej zatrważający rozwój sprawia, że jesteśmy zdrowsi i dłużej żyjemy. Ale technologia ma też swoją mroczną stronę – rozwój może oznaczać pogarszanie stanu środowiska, a także wpływać na naszą psychikę. Coraz poważniej mówi się o wpływie komputerów na życie człowieka, o uzależnieniu od technologii i byciu manipulowanym przez algorytmy – problem szczególnie dotyczy dzieci.

Usługi High Perfomance Computing (HPC) oferowane przez superkomputery mają kluczowe znaczenie dla odkrywania nowych leków, przyspieszania diagnostyki i leczenia chorób, przewidywania trudnych warunków pogodowych, zwiększania bezpieczeństwa cybernetycznego i opracowywania bardziej zrównoważonych produktów.

Ale to nie wszystko, co potrafią superkomputery! Znajdują się w samym sercu cyfrowej transformacji! Co za tym idzie, umożliwiają głębsze zrozumienie naukowe. I przełomowe odkrycia w niemal każdej dziedzinie nauki.

Zastosowania superkomputerów w nauce

– Zastosowania superkomputerów w nauce są niezliczone: cyfrowe bliźnięta w celu zrozumienia zmian klimatycznych lub rozwoju medycyny spersonalizowanej, fizyka fundamentalna (przesuwanie granic wiedzy o materii lub badanie wszechświata), nauki o materiałach (projektowanie nowych krytycznych komponentów dla sektora farmaceutycznego lub energetycznego) oraz nauki o ziemi (modelowanie zjawisk atmosferycznych i oceanicznych na poziomie planety) to tylko niektóre przykłady – wymienia przedstawiciel EuroHPC JU (European High Performance Computing Joint Undertaking), instytucji odpowiadającej za rozwój superkomputerów w Europie.

Aby wyposażyć Europę w wiodącą na świecie infrastrukturę superkomputerową, EuroHPC zakupiło już osiem superkomputerów zlokalizowanych w całej Europie. Obecnie działa pięć superkomputerów: LUMI w Finlandii, Vega w Słowenii, MeluXina w Luksemburgu, Discoverer w Bułgarii i Karolina w Czechach. Wszystkie znalazły się w czołówce najpotężniejszych i najbardziej energooszczędnych superkomputerów na świecie. LUMI zajął 1. miejsce jako najszybszy i najbardziej ekologiczny superkomputer w Unii Europejskiej oraz 3. miejsce na świecie.

Pora na Kraków. Czy nasz superkomputer także trafi na podium?

Superkomputer powstanie w Krakowie – gdzie dokładnie?

CYFRONET – to lokalizacja, którą wybrano do hostingu i obsługi jednego z najpotężniejszych superkomputerów na świecie. Kraków, miasto, które Polakom kojarzy się w dużej mierze z legendami i turystami, z odgrywanym hymnem i przepięknymi Sukiennicami, zyska obiekt, który przyciągnie do naszego kraju naukowców z całego świata.

Na pytanie o powody, dla których wybrano akurat Kraków, EuroHPC JU odpowiada: „Wzięliśmy pod uwagę wcześniejsze osiągnięcia tej lokalizacji w zakresie hostingu podobnych systemów, odpowiedniość struktury organizacyjnej, poziom usług świadczonych użytkownikom końcowym oraz gotowość centrum danych do hostingu systemu tego typu”.

Co Kraków zyska na nowym superkomputerze?

Stworzenie kolejnego superkomputera tej klasy ma wpływ na rozwój technologii, biznesu, a także codzienne życie mieszkańców. Podobnie jak istniejące superkomputery EuroHPC, nowy system będzie dostępny dla szerokiego grona europejskich użytkowników. Ich lokalizacja w Europie nie ma znaczenia. Tak jak przynależność do środowiska naukowe lub sektora publicznego. Oznacza to, że z możliwości obliczeniowych superkomputera będą mogli korzystać nie tylko naukowcy związani z Cyfronetem i EuroHPC. Dostęp teoretycznie dostanie każdy z Europejczyków pracujących nad produktem mającym zmienić świat! Obliczenia dużej skali staną się jeszcze bardziej dostępne, a polscy przedsiębiorcy urosną w siłę.

– Superkomputery są strategicznym zasobem dla przemysłu. Umożliwiają one sektorom przemysłowym, takim jak motoryzacja, lotnictwo i kosmonautyka, energia odnawialna i zdrowie, wprowadzanie innowacji, zwiększanie produktywności i tworzenie produktów i usług o wyższej wartości – dodaje EuroHPC JU.

Wpływ nowego superkomputera na polski przemysł

Superkomputery wpływają nie tylko na odkrywanie nowych rzeczy. To także dzięki nim skracany jest łańcuch dostaw, cykl projektowania i produkcja. Korzystając z obliczeń na superkomputerze przedsiębiorcy będą mogli znacząco zwiększyć efektywność korzystania z zasobów, a także minimalizować koszta.

– W szczególności wykorzystanie superkomputerów w chmurze ułatwi małym i średnim przedsiębiorstwom, które nie mają środków finansowych na inwestycje w umiejętności wewnętrzne, opracowanie i produkcję lepszych produktów i usług. EuroHPC zapewni dostęp do zasobów superkomputerowych nie tylko na potrzeby otwartej nauki, ale również komercyjnych działań w zakresie badań i innowacji – podkreśla EuroHPC JU.

Dostęp do zasobów obliczeniowych nowego superkomputera w Krakowie będzie przydzielany w drodze regularnych otwartych zaproszeń. Każde przedsiębiorstwo będzie mogło otrzymać dostęp i tym samym zwiększyć swoje obroty.

Przyszłość jest dziś – superkomputery czy komputery kwantowe?

W przemyśle i nauce istnieje szereg istotnych zadań obliczeniowych, z którymi klasyczne superkomputery nie radzą sobie. Przykładowe problemy to optymalizacja ruchu drogowego. Ale superkomputery napotykają też ścianę, gdy mowa o problemach numerycznych w chemii lub fizyce, o opracowywaniu nowych materiałów i leków. Potrzeba czegoś więcej, niż kolejnego najszybszego superkomputera na świecie. Właśnie w tym mogą pomóc obliczenia kwantowe.

W marcu 2022 r. EuroHPC ogłosiło zaproszenie do wyrażenia zainteresowania w celu wybrania podmiotów hostingowych, które będą gościć i obsługiwać pierwsze komputery kwantowe EuroHPC. Zaproszenie zostanie zamknięte 30 czerwca 2022 roku. Wspólne Przedsiębiorstwo EuroHPC dąży do pozyskania co najmniej trzech komputerów kwantowych w 2022 roku. Czy to się uda i czy możemy liczyć nie tylko na superkomputer w Polsce, ale też na komputer kwantowy? Czy Polska mogłaby stać się kolebką europejskiej nauki? Nie od dziś wiadomo, że mamy specjalistów cenionych na całym świecie. Może pora zadbać o to, by polscy naukowcy mieli szersze możliwości rozwoju w naszym kraju? Choć z drugiej strony fakt, że z tworzonego w Krakowie superkomputera będą mogli korzystać obywatele całej Europy, daje potężną nadzieję, że niezależnie od tego, gdzie się jest – nauka nie stanie w miejscu.

W międzyczasie EuroHPC przygotowuje Europę na przyszłość obliczeń kwantowych dzięki swojemu projektowi HPCQS. Projekt integruje dwa symulatory kwantowe w istniejących europejskich superkomputerach. Takie hybrydowe obliczenia, łączące to, co najlepsze w kwantowych i klasycznych technologiach, uwolnią nowy innowacyjny potencjał.

Czy polski biznes i przemysł są na to gotowe? Czy z entuzjazmem skorzystają z technologicznych nowinek, a może nie odważą się zrobić kolejnego kroku w kierunku przyszłości?

Czas pokaże. Jedno jest pewne – Polska właśnie otrzymuje szansę na rozwój. Od nas zależy, jak z niej skorzystamy.