Czytasz pierwszą część cyklu o technologiach wojskowych. W pierwszej części technologie wojskowe defence tech zostały zaprezentowane ogólnie. W części drugiej „Defence Tech – technologie obronne w Ukrainie i Izraelu” mowa o dwóch krajach, które na bieżąco wprowadzają rozwiązania obronne i wojskowe na pole walki.
Startupy, fundusze venture capital i inwestorzy – z tej strony brak było dotychczas zaangażowania kapitału w technologie obronne. Albo – brak było informacji o tym. Dlaczego? Powodem zapewne było to, że wojna po prostu wizerunkowo źle się kojarzy. Dotyczyło to w szczególności podmiotów publicznych jak Europejski Fundusz Inwestycyjny (EIF).
Zapewnia on kapitał dla startupów, a warunkiem uzyskania finansowania z tego źródła był zakaz inwestowania w śmiercionośne technologie. Ograniczenia te są od dwóch lat liberalizowane, a Europejski Bank Inwestycyjny dopuszcza finansowanie technologii o podwójnym, cywilno-wojskowym zastosowaniu. Dlatego kapitał może trafiać do większej liczby przedsięwzięć.
Technologie wojskowe – trudność definicji
Właśnie z powodu możliwości podwójnego zastosowania definicja segmentu defence tech jest bardzo nieostra. Trudno dokładnie zidentyfikować, jaka pula kapitału kierowana jest na rozwój technologii wojskowych. Na przykład drony mogą służyć meteorologii, ale równocześnie – rozpoznaniu pola bitwy i przenoszeniu ładunków uderzeniowych.
Nawet najprostsza wydawałoby się definicja platformy Crunchbase tego do końca nie wyjaśnia. Definicja nie jest jednoznaczna: „Technologie obronne dotyczą branży wojskowej, bezpieczeństwa narodowego i egzekwowania prawa”.
Szerzej podchodzi do tego amerykański fundusz Bessemer Venture Partners – defence tech to „technologie znajdujące się w domenie Departamentu Obrony USA. W tym mieści się: infrastruktura systemów, technologia komunikacji i wywiadu, cyberbezpieczeństwo i innowacje wykorzystywane na polu bitwy i poza nim”. Firma CBInsights zidentyfikowała 21 kategorii technologicznych związanych z zastosowaniami wojskowymi, w których działa 247 startupów. Jest ich jednak znacznie więcej.
Jak finansować startupy z branży technologii obronnych?
W zależności od zastosowanej definicji dane dotyczące inwestycji funduszy venture capital, a także tych powołanych do życia przez dużych producentów uzbrojenia są rozbieżne. Firma analityczna Pitchbook podaje na przykład, że Dolina Krzemowa wpompowała w startupy technologii obronnych w 2023 r. prawie 35 mld dol. i już ponad 9 mld dol. w tym roku.
Portal Sifted natomiast podaje znacznie niższą kwotę inwestycji w zeszłym roku na świecie w wysokości 2,4 mld dolarów! Z kolei Dealroom wyliczył, że europejskie startupy obronne pozyskały w ub. roku ok. miliard dolarów wobec zaledwie 614 mln dol. rok wcześniej. Te podmioty rozwijają technologie (software i hardware) w wielu dziedzinach wojskowych. To np. dowodzenie i komunikacja, AI w obronie, cyberbezpieczeństwo, bezzałogowe statki powietrzne, pojazdy lądowe i morskie, roboty i satelity do wsparcia pola walki i wiele innych.
Amerykańskie jednorożce – są też w technologiach wojskowych?
Startupem segmentu defence tech, który pozyskał do tej pory najwięcej kapitału od inwestorów jest kalifornijski Anduril Industries. W tym roku otrzymał 1,5 mld dolarów, czyli tyle samo, co dwa lata temu. Wywindowało to jego wycenę do 14 mld dol. To dostawca rozwiązań do nadzoru i rozpoznania opartych na sztucznej inteligencji dla sektora obronnego. Oferuje autonomiczną platformę operacyjną opartą na fuzji czujników, uczeniu maszynowym i sieciach kratowych do monitorowania i kontrolowania zasobów wojennych. Projektuje też autonomiczne systemy bezpieczeństwa – autonomicznego drona jednowirnikowego, którym można sterować za pośrednictwem platformy internetowej lub aplikacji mobilnej.
Jednorożcem o wycenie 2,7 mld dol. jest też Shield AI z San Diego. To startup z branży obronnej i lotniczej, zajmujący się autonomicznymi pilotami dronów. Pozyskał on ostatnio 200 mln dol. Typowym przykładem firmy rozwijającej technologie o podwójnym zastosowaniu jest Scale AI z San Francisco, który pozyskał w tym roku miliard dol. Zajmuje się on technologiami oceny i etykietowania danych, co jest także przydatne w branży obronnej. Z kolei teksański Saronic, producent autonomicznych okrętów nawodnych, po rundzie, w której otrzymał 200 mln dol. uzyskał miano jednorożca (1 mld dol).
Deep tech w Europie – jak się rozwija?
W Europie największym startupem specjalizującym się w technologiach wojskowych jest niemiecki Helsing wyceniany po tegorocznej rundzie inwestycyjnej w której dostał 489 mln dol. na 5,4 mld dol. To firma współpracująca ze szwedzkim Saabem. Pojektuje oprogramowanie, które pomaga zwiększyć możliwości uzbrojenia dronów i myśliwców odrzutowych oraz usprawnia podejmowanie decyzji na polu bitwy.
Dużym defence techem jest też fińsko-polski ICEYE, który do tej pory zdobył od inwestorów 400 mln dol. Firma, rozmieszcza satelity radarowe, które zbierają obrazy powierzchni Ziemi o każdej porze dnia i w każdych warunkach, co może być wykorzystywane dla celów obronnych. Na liście czołowych europejskich startupów obronnych można znaleźć natomiast lubelskiego Aleeta, który rozwija systemy operacyjnego planowania floty, wykorzystując technologię cyfrowych bliźniaków.
Wsparcie instytucjonalne dla technologii wojskowych
Coraz większe zainteresowanie i wsparcie zyskuje technologia defence tech wśród instytucji publicznych w USA i Europie. Departament Obrony USA, stworzył już w 2015 roku Jednostkę Innowacji Obronnych (DIU), która przyznała startupom kontrakty o wartości 6,5 mld dol. Z kolei NATO powołało do życia akcelerator innowacji DIANA w celu wspierania współpracy ze startupami i innymi firmami technologicznymi.
Najnowszym wydarzeniem było utworzenie w sierpniu 2023 r. Funduszu Innowacji NATO – NIF. Fundusz dysponuje kapitałem miliarda dolarów i ma wspierać przedsięwzięcia wysokiego ryzyka w finansowaniu technologii odporności. Bezpośrednie inwestycje NIF trafić mają do 24 krajów. Fundusz nie udziela jednak informacji o technologiach i firmach, które mają być przedmiotem wsparcia.
Czytaj też: Defence Tech – technologie obronne w Ukrainie i Izraelu
Źródło zdjęcia: Headway/Unsplash