Jesteśmy obecnie świadkami rewolucji w tworzeniu mediów. A to oczywiście dzięki sztucznej inteligencji. Świat AI ciągle się rozwija i wpływa również na nowe rozwiązania wspierające branżę kreatywną. Dalle-E-2, Stable Diffusion, Midjourney, Microsoft Designer, Microsoft Bing Image Creator, Adobe Firefly i inne nowe narzędzia AI do tworzenia grafiki wprowadzają rewolucję w świecie designu i sztuki. Chociaż technologia sztucznej inteligencji jest stosowana od lat w wielu branżach, jej potencjał do tworzenia świetnych efektów wizualnych dopiero teraz jest w pełni rozwijany. Ale czy zdolność AI jest tak wysoka, aby tworzyć świetną grafikę i naprawdę dobre projekty artystyczne? W tym artykule omawiam właśnie możliwości twórcze AI i różne narzędzia oparte o sztuczną inteligencję do tworzenia grafik i sztuki wizualnej.
Kolejna rewolucja w tworzeniu mediów
Niemalże już powszechnie wiadomo, że sztuczna inteligencja może generować świetną grafikę. AI zrobiła w ostatnich latach niezwykłe postępy. Obrazy tworzone przez sztuczną inteligencję w szybkim tempie stają się już niemalże głównym nurtem. Za pomocą narzędzi AI do tworzenia obrazów nie tylko graficy i artyści mogą z łatwością tworzyć świetną grafikę i sztukę. Jak stwierdził Lev Manovich, wieloletni badacz nowych mediów, w tekście „Obraz AI i media generatywne: uwagi na temat trwającej rewolucji”(a ang. „AI image and Generative Media: Notes on Ongoing Revolution”) powstawanie „mediów generatywnych” to nowa rewolucja w tworzeniu mediów. Inne wcześniejsze przełomowe punkty na mapie historii rozwoju mediów w ostatnich czterech dekadach, których był świadkiem, to „wprowadzenie komputerów Mac i aplikacji komputerowych do tworzenia i edytowania multimediów, rozwój fotorealistycznej grafiki komputerowej 3D i animacji, powstanie sieci po 1993 r. i sieci mediów społecznościowych po 2006 r.”
Chociaż w ostatnim czasie jesteśmy świadkami dużego szumu w mediach wokół kolejnych narzędzi opartych o AI, które tworzą grafiki, jak stwierdził Lev Manovich, rewolucja ta jednak rozwijała się od ponad 20 lat. Istotnym krokiem w rozwoju AI w kierunku tworzenia mediów generatywnych i popularyzacji tych rozwiązań było wprowadzenie systemu DALL-E firmy OpenAI w styczniu 2021 r. Kolejne narzędzie Midjourney zostało wprowadzone do użytku w 2022 roku. Nowe narzędzia mogą tworzyć obrazy z odpowiedniego opisu tekstowego. Pomagają one w tworzeniu obrazów w różnym stylu od impresjonizmu, fotorealizmu, czy fotografii ulicznej.
Jak działają narzędzia graficzne AI?
Generatory obrazów AI to programy oparte o działanie sztucznej inteligencji, które tworzą obrazy z wprowadzonych opisów w języku naturalnym stanowiące tzw. podpowiedzi (z ang. prompts). Działają przy użyciu techniki zwanej generatywnymi sieciami przeciwstawnymi (GAN). Obejmuje to dwa algorytmy sztucznej inteligencji, które współpracują ze sobą: generator, który tworzy obrazy, i dyskryminator, który ocenia te obrazy. Te dwa algorytmy działają w tandemie, tworząc obrazy i udoskonalając je, dopóki nie spełnią określonych standardów jakości.
Obecnie sztuczna inteligencja (AI) robi furorę w świecie projektowania graficznego. Dzięki rozwojowi generatorów obrazów AI artyści i projektanci mogą teraz z łatwością tworzyć świetne grafiki. Ale jak to działa? Narzędzia AI do tworzenia grafiki wykorzystują algorytmy do analizy i uczenia się na podstawie ogromnych ilości danych. Narzędzia te mogą rozpoznawać wzorce i tworzyć oryginalne projekty na podstawie analizowanych danych. Rezultatem jest zbiór obrazów tworzonych przez sztuczną inteligencję, które można wykorzystać do różnych celów. Możliwość tworzenia grafiki przez sztuczną inteligencję jest szczególnie przydatna projektantom, którzy muszą szybko stworzyć dużo projektów. Te narzędzia AI mogą pomóc zautomatyzować wiele procesów związanych z tworzeniem grafik, dzięki czemu proces projektowania jest szybszy i bardziej wydajny.
Czy AI zabierze grafikom pracę?
Jak stwierdził Yossarian Malewski, Strategy Planner z agencji digitalowej Tigers narzędzia te zweryfikują kompetencje grafików, ale nie odbiorą im pracy. „Narzędzia oparte o AI z pewnością zdominują pewne rodzaje prac kreatywnych związanych z tworzeniem i przetwarzaniem materiałów graficznych. W mojej ocenie spowoduje to także „weryfikację” rynku i uczestników rynku usług kreatywnych z tego zakresu. Jednakże nadal pozostaną w tym obszarze zadania, których realizacja będzie wymagała wyjścia poza ramy, które nakreślają algorytmy i uczenie maszynowe oraz przetwarzanie danych pochodzących z tych procesów. Oczywiście może to być jedynie wyraz nieuzasadnionego optymizmu – ale na razie tak widzę to zagadnienie.” Podobnie myśli Martyna Szczepanowska, Art Director z agencji IQMarketing, odnośnie pozycji zawodowej grafików w obliczu rewolucji mediów, jaką tworzą narzędzia AI. „Zagrożenie utraty pracy przez grafików zaistnieje w przyszłości. Na pewno dużo się o tym mówi, ale na obecnym etapie, kiedy te narzędzia nie są jeszcze doskonałe, nie mam takich obaw. Wygenerowane przez AI obrazki często zawierają błędy. Ta technologia nie do końca radzi sobie z odwzorowaniem odpowiednich proporcji, czy np. detali takich, jak dłonie. Pracujemy z dużymi markami, często stosujemy wytyczne dla danego brandu, którego AI nie używa i w takich przypadkach bez ingerencji grafika się nie obejdzie.”
Działy graficzne w obliczu rewolucji AI – rynek pracy szuka nowych kompetencji
Narzędzia AI tworzą nowe realia na rynku pracy. To narzędzia, które niekoniecznie wypchną z rynku pracy grafików, ale tworzą dużą konkurencyjność. Graficy zdecydowanie będą musieli zweryfikować aktualność swoich umiejętności. To właśnie podkreślił Yossarian Malewski z agencji Tigers. „Pierwszą zmianą, która będzie wymuszona pojawieniem się tych narzędzi, będzie modyfikacja zestawu kompetencji o obsługę tych narzędzi. Jak zawsze w czasach rewolucji, stracą ci, którzy z jakichkolwiek powodów będą próbowali stawiać opór zmianie. Zyskają ci, którzy w tejże zmianie zobaczą szansę i wykorzystają ją do umacniania swoje pozycji zawodowej. Pamiętajmy, że weryfikacja jakości artystycznej ilustracji stworzonej przed AI wymaga wiedzy, która nadal jest domeną twórców przede wszystkim. Posiadamy dział graficzny w firmie, który już wykorzystuje AI w realizacji codziennych zadań. Jako agencja widzimy w tej „rewolucji” szansę i zamierzamy ją w pełni wykorzystać. Testujemy większość narzędzi, które pojawiają się na rynku. Korzystamy już cały czas z kilku z nich, takich jak Midjourney, czy Shutterstock AI. Patrząc na to, z jaką dynamiką rozwija się ten segment, jesteśmy otwarci na nowości i eksperymenty.”
Martyna Szczepanowska spokojnie podkreśliła, iż nie czuje zagrożenia dla grafików, jakie sądzi się, że potencjalnie mogą przynieść te narzędzia. „Do tej pory nie odczuliśmy zmniejszonego zapotrzebowania na grafików. Pracy jest tak samo dużo. Agencja nie planuje żadnych zwolnień, nie tworzy też nowych stanowisk pracy. Możliwe, że w przyszłości będzie większe zapotrzebowanie na specjalistów obsługujących tylko narzędzia AI, a podczas rekrutacji znajomość obsługi tego typu narzędzi będzie dodatkowym atutem. Osobiście sama pracuję w dziale graficznym. Firma inwestuje w narzędzia AI i udostępnia nam możliwość korzystania z nich dla naszej wygody i oszczędności czasu. Nauka ich obsługiwania leży po naszej stronie i jest dobrowolna, nie wchodzi to jeszcze w zakres naszych obowiązków, ale kto wie, co będzie w przyszłości. Obecnie korzystamy z Midjourney.”
Na portalach ogłoszeń rekrutacyjnych pojawiają się już oferty pracy, w których wymagane są nowe kompetencje, czyli umiejętność pracy z narzędziami AI do tworzenia obrazów np. Midjourney lub Dall-E.
Zalety narzędzi graficznych AI
Narzędzia AI do generowania grafiki są doskonałym dodatkiem do zestawu narzędzi grafika. Oferują niezrównaną wydajność i szybkość oraz mogą pomóc projektantom zaoszczędzić znaczną ilość czasu, jednocześnie tworząc wysokiej jakości obrazy. Dzięki sztucznej inteligencji graficy mogą eksperymentować z nowymi stylami i pomysłami projektowymi, ponieważ narzędzia mogą generować szeroki zakres możliwości. Martyna Szczepanowska z agencji IQ Marketing również przyznała, że korzyści dla grafików są duże. „Są to bez wątpienia pomocne narzędzia w pracy grafików. Usprawniają ich pracę, znacznie skracają czas, który musieliby poświęcić, by uzyskać podobny efekt. Zamiast spędzać czas na przeszukiwaniu stocka (zdjęć z banków zdjęć), sztuczna inteligencja jest w stanie wygenerować potrzebny obrazek w kilka sekund, ale do napisania odpowiedniej frazy wciąż jest potrzebny twórca ze swoją wizją.”
Z możliwości narzędzi AI do tworzenia grafik szczególnie skorzystają projektanci, którzy w krótkim czasie muszą stworzyć dużo projektów. Automatyzują one bardziej powtarzalne zadania w procesach związanych z tworzeniem grafik. Narzędzia te oszczędzają czas, ale także zapewniają szerokie możliwości twórcze, dając im więcej przestrzeni na kreatywność. Dzięki tym narzędziom projektanci mogą tworzyć bardziej atrakcyjne projekty, podejmując wiele prób w krótszym czasie. Dają możliwość szybkiego przygotowania ilustracji do mediów społecznościowych, na blog lub stronę www, logo firmy, okładki książki. Nie wymagają zakupu zdjęć stockowych, przez co tworzą w firmie oszczędności.
Niektóre popularne narzędzia AI do projektowania graficznego
Wzrost popularności tych narzędzi wynika z oddania do użytku takich narzędzi jak Dall-E-2 w 2021 roku i Midjourney w lipcu 2022 roku. Obecnie istnieje już kilka innych narzędzi AI do projektowania graficznego. Do najbardziej popularnych należą właśnie Midjourney, Dall-E-2, ale też znane są inne narzędzia oparte o AI takie jak: Stable Diffusion, Microsoft Designer, Microsft Bing Image Creator, Microsoft Designer, Adobe Sensei, Canva, Figma, Artbreeder. Ich funkcjonalność różni się następująco:
- Midjourney – program AI tworzy obrazy z opisów w języku naturalnym, zwane „podpowiedziami” (ang. prompts) (oddany do użytku w 2022 r.);
- Dall-E i Dall-E 2 – system tworzy obrazy cyfrowe z opisów w języku naturalnym, zwanych „podpowiedziami” (oddany do użytku w 2021 r.);
- Stable Diffusion – aplikacja oparta o model głębokiego uczenia się, służy do zamiany tekstu na obraz, posiada wyszukiwarkę podpowiedzi dla AI (oddany do użytku w 2022 r.);
- Microsoft Bing Image Creator – przeglądarka ze zintegrowanym generatorem obrazów opartym na sztucznej inteligencji (oddana do użytku w 03.2023 r.);
- Microsoft Designer – aplikacja do projektowania graficznego, która pomaga tworzyć profesjonalnej jakości posty w mediach społecznościowych, zaproszenia, pocztówki cyfrowe, grafikę itp. (wprowadzony 04.2023);
- Adobe Firefly – to dodatkowe funkcje dla Photoshopa, dają możliwość dodawania obiektów do obrazów, nowego wypełnienia, usuwania obiektów z większą precyzją (05.2023 r.);
- Adobe Sensei – mechanizm Sensei, oparty o sztuczną inteligencję i samouczenie, uzupełnia o funkcje generatywnej sztucznej inteligencji wszystkie popularne produkty firmy Adobe. Wspiera on artystów i projektantów w różny sposób, na przykład identyfikuje czcionki i sugeruje zmiany obrazu na podstawie kontekstu (2016 r.);
- Figma – to aplikacja do projektowania oparta na chmurze, która umożliwia współpracę kilku projektantom w czasie rzeczywistym. Pomaga projektować interfejsy.
- Artbreeder – (wcześniejsza nazwa Ganbreeder) to witryna internetowa oparta na uczeniu maszynowym skierowana do artystów. Umożliwia tworzenie obrazów twarzy, krajobrazów i obrazów. Remiksuje obrazy, czyli zmienia wprowadzone obrazy według uznania użytkownika (wprowadzony do użytku w 2018 r.).
Narzędzia graficzne AI w sztuce
Obrazy generowane przez sztuczną inteligencję są już od kilku lat wykorzystywane w sztuce i stają się coraz bardziej popularne. Niektórzy artyści badają, w jaki sposób narzędzia sztucznej inteligencji mogą pomóc im w tworzeniu nowych i innowacyjnych form sztuki. Korzystają z unikalnych możliwości sztucznej inteligencji, która może pomóc im tworzyć złożone obrazy i efekty wizualne, które byłyby niemożliwe do osiągnięcia ręcznie. Ale korzyści płynące z obrazów generowanych przez sztuczną inteligencję w sztuce wykraczają poza zwykłą oszczędność czasu. Narzędzia sztucznej inteligencji mogą również pomóc artystom eksperymentować z nowymi pomysłami i technikami, których wcześniej nie brali pod uwagę. Wykorzystując sztuczną inteligencję do tworzenia wstępnych projektów, artyści mogą skupić swoją kreatywność na doskonaleniu tych projektów, zamiast za każdym razem zaczynać od zera.
Znanych jest już wiele przykładów wykorzystania sztucznej inteligencji przez artystów oraz w większych projektach artystycznych. W zeszłym roku po raz pierwszy w konkursie artystycznym wygrała praca zrealizowana za pomocą Midjourney. Dokładnie w sierpniu 2022 roku Jason M. Allen, projektant gier z Kolorado, zajął pierwsze miejsce w kategorii „sztuki cyfrowe / fotografia manipulowana cyfrowo” w kategorii wschodzących artystów w konkursie Colorado State Fair Fine Arts Competition. Jego zwycięskie zdjęcie, zatytułowane „Théâtre D’opéra Spatial” (po francusku „Space Opera Theatre”), zostało wykonane za pomocą Midjourney. To przykład efektu eksperymentowania artysty z nowymi narzędziami. Tym razem takim narzędziem jest właśnie sztuczna inteligencja. AI już dawno została uznana za jeden z głównych nurtów dalszego rozwoju sztuki. Jason M. Allen stwierdził, że cieszy się, że debata na temat tego, czy sztuczna inteligencja może być wykorzystywana do tworzenia sztuki, przyciąga tak wiele uwagi. „Zamiast nienawidzić technologii lub ludzi, którzy za nią stoją, musimy uznać, że jest to potężne narzędzie i używać go dla dobra, abyśmy wszyscy mogli iść naprzód, zamiast dąsać się z tego powodu” – stwierdził.
Obrazy AI – kontrowersje wokół DeepFake
Ogólnie rzecz biorąc, narzędzia AI do tworzenia grafiki zmieniają sposób, w jaki podchodzimy do projektowania i sztuki. Korzystając z tych narzędzi, artyści i projektanci mogą tworzyć świetne grafiki szybciej i wydajniej niż kiedykolwiek wcześniej, co pozwala im skupić się na kreatywności i w efekcie tworzyć lepsze prace. Narzędzia graficzne AI dla artystów zrewolucjonizowały branżę kreatywną i stale ewoluują, dając początek nowym możliwościom i innowacjom w świecie sztuki i designu. Dzięki nim projektowanie jest szybsze i bardziej wydajne, czyli praca grafików jest efektywniejsza dla firmy pod względem finansowym.
Narzędzia te stanowią wielką pomoc dla grafików, projektantów i artystów, jednak należy pamiętać, iż istnieją również ciemne strony ich wykorzystania. Przykładowo Midjourney stosowane jest do tworzenia realistycznych fałszywych wizerunków znanych osób. Pojawiły się w sieci obrazy aresztowania byłego prezydenta USA Donalda Trumpa lub bardziej humorystyczne potraktowanie znanych osób jak wizerunek papieża Franciszka w puchowej kurtce, czy też króla Karola III na imprezie. Narzędzia te zmieniają sposób pracy artystów i projektantów, ale też mogą szerzyć dezinformacje. Potrzebne są zatem regulacje w zakresie możliwości stosowania sztucznej inteligencji.
Są to grafiki z kategorii deepfake, czyli obrazy, które stworzyła sztuczna inteligencja. Dokładnie do realizacji tych wizerunków wykorzystywana jest technologia głębokiego uczenia. Deepfakes są często bardzo realistyczne, ale nie przedstawiają prawdziwych zdjęć. Jednak o ile przedstawienia wizerunku znanej osoby w humorystyczny sposób jest nieszkodliwe, to kiedy technologia ta wykorzystana jest do stworzenia wizerunku polityka w celu zaaranżowania jakiejś fikcyjnej, niekorzystnej sytuacji może to stanowić już większy problem polityczny. Bardzo dobrym negatywnym przykładem może być wykorzystanie wizerunków prezydentów Rosji i Ukrainy, czyli państw zaangażowanych w konflikcie zbrojnym.
Jak widać narzędzia te zmieniają sposób pracy artystów i projektantów, ale też mogą szerzyć dezinformacje. Potrzebne są zatem regulacje w zakresie możliwości stosowania sztucznej inteligencji.
Generatory AI i prawa autorskie
Korzyści, jakie generatywne narzędzia oparte na sztucznej inteligencji zapewniają biznesowi, są liczne. Jednak wywołują one również wyraźne poruszenie i niepokój w różnych grupach zawodowych branży kreatywnej. Takie obawy mają już copywriterzy, scenarzyści, ale też graficy i artyści z obszaru sztuki wizualnej. W reakcji na zjawisko, jakie narzędzia AI tworzące obrazy stworzyły, grupa artystów złożyła pozew zbiorowy przeciwko firmom (Midjourney Inc, DeviantArt Inc, Stability A.I. Ltd,), które wypuściły generatory AI o naruszenie praw autorskich. Ilustratorki Sarah Andersen, Kelly McKernan i Karla Ortiz, które stały na czele oskarżenia, twierdziły również, że usługi generatywnych AI naruszają prawa dotyczące nieuczciwej konkurencji. Oburzone artystki nazwały platformy Midjourney, DreamUp i Stable Diffusion „narzędziami do kolażu XXI wieku, które naruszają prawa milionów artystów”. Firmom tym zarzucono, iż generatory wykorzystały ich dzieła bez zgody artystów i bez wynagrodzenia do zbudowania zestawów uczących, które dostarczają danych algorytmom.
W celu ochrony praw autorskich w Stanach Zjednoczonych podjęte zostały działa „w sprawie dzieł generowanych przez sztuczną inteligencję i ich kwalifikacji do ochrony praw autorskich”. Urząd do Ochrony Praw Autorskich w Stanach Zjednoczonych (z ang. U.S. Copyright Office) stworzył specjalny dokument z wytycznymi. „Wytyczne podkreślają znaczenie autorstwa człowieka i określają, w jaki sposób urząd ocenia prace zawierające treści generowane przez sztuczną inteligencję w celu ustalenia, czy wkład sztucznej inteligencji jest wynikiem 'mechanicznej reprodukcji’, czy 'własnej oryginalnej koncepcji umysłowej autora’.” Prace w sprawie regulacji wykorzystywania sztucznej inteligencji trwają również w Europie i prowadzone są przez Parlament Europejski.