Jak wynika z raportu PitchBook, w 2023 roku liczba europejskich jednorożców, czyli startupów o wycenie co najmniej 1 mld euro (lub dolarów) zwiększyła się o 4 do 140. To istotne spowolnienie po wzroście liczby o około 40 w 2022 r.
Na niekorzyść działały czynniki z dwóch stron. Liczba nowych członków tego klubu był mniejsza, a równocześnie opuściło go 8 firm. Dwie firmy zbankrutowały, w przypadku sześciu kolejnych nowe rundy finansowania obniżyły wyceny do poniżej 1 miliarda euro.
Skąd to spowolnienie? Jak już pisaliśmy, wysokie stopy procentowe nie sprzyjają wydatkom na innowacje, w tym inwestowaniu w startupy. Spowolnienie dotknęło również polski rynek venture capital. Ponadto, jak podaje PitchBook, w 2022 r. na rynku pojawiło się wielu nietradycyjnych inwestorów – a więc takich spoza sektora venture capital, co zwiększyło popyt inwestycyjny. W 2023 r. tacy „inwestycyjni turyści”, jak określa ich PitchBook, zniknęli.
Pogorszenie nastrojów wpłynęło nie tylko na wolniejszy wzrost liczby jednorożców. Liczba transakcji inwestycyjnych dotyczących takich startupów spadła o ponad połowę, do 42. Ich wartość zaś skurczyła się aż o 77,5% do 52 miliardów euro. Mimo lekkiego wzrostu liczby jednorożców, ich łączna wartość rynkowa spadła o niemal 11 miliardów euro do 448 mld euro.
Skąd się biorą jednorożce w Europie?
Europejskie najcenniejsze startupy to w przeważającej mierze spółki IT – spośród 140 jednorożców jest ich 79. Sporo jest też fintechów (19) oraz firm B2C (17).
Raport PitchBook z całą pewnością nie jest dobrą wiadomością dla Unii Europejskiej. W swoich celach dla tak zwanej Dekady Cyfrowej do 2030 UE zapisała, że chce podwoić liczbę jednorożców w stosunku do liczby z 2022 r. I choć unijna metodologia ewidentnie różni się od tej stosowanej przez PitchBook, UE twierdzi, że na koniec 2022 miała 249 jednorożców. Omawiany raport, oparty wyłącznie na wartości przeprowadzonych transakcji, mówi o 134. Jednak mimo wszystko odnotowane w 2023 r. spowolnienie jest na pewno niepokojące.
Tym bardziej że, choć Europejski Bank Centralny zapewne obniży stopy procentowe w tym roku, to niekoniecznie aż o tyle, by zapewnić znaczące przyspieszenie w finansowaniu startupów.
Źródło grafiki: Sztuczna inteligencja, model Dall-E 3