Mistrzostwa Świata 2022. Fani strzeżcie się, Katar chce szpiegować wasze smartfony!

Mistrzostwa Świata w piłce nożnej już się rozpoczęły. „Przymusowe” aplikacje i oprogramowanie, które działa jak przepustka, rodzą drażliwe pytania dotyczące ochrony danych osobowych i poszanowania prywatności. O tyle istotne pytania, że po raz pierwszy w historii Mistrzostwa Świata w piłce nożnej odbywają się w kraju na Bliskim Wschodzie, który podejrzewany jest o inwigilację. Katar ma chrapkę na dane.

Wielkie święto dla fanów piłki nożnej to idealna okazja dla hakerów na przywłaszczenie sobie naszych danych. Okazuje się, że hakerem w tym przypadku może być również państwo jako takie. Władze Kataru, nie dość, że mogą ulec pokusie zajrzenia do naszych smartfonów, to mogą wykorzystać zdobyte dane (dla nas absolutnie prywatne i niestanowiące naruszenia norm obyczajowych) do wykorzystania ich przeciwko nam, w myśl obowiązującego ustawodawstwa.

Commission nationale informatique et Liberté, CNIL (francuska Narodowa Komisja ds. informatyki i wolności) strażnik prywatnych danych obywateli Francji, bije na alarm. Według jej przedstawicieli kilka aplikacji, w tym Hayya i Ehteraz, stworzonych z myślą o kibicach jadących na mundial – niezbędnych w szczególności do pobrania biletów meczowych lub transportu – jest podejrzanych o przypisywanie dostępu do danych na smartfonie.

Sklasyfikowane przez analityków jako spyware i wydają się dawać władzom Kataru dostęp do poufnych informacji z „zanieczyszczonego” smartfona. Mogą również modyfikować dane i wymuszać połączenia zdalne. Dodatkowym problemem jest to, że narzędzia te są obowiązkowe: Katar wymaga, aby wszyscy odwiedzający pobrali je po przyjeździe. Szczególną uwagę należy zwrócić na zdjęcia, filmy lub dzieła cyfrowe, które mogą narazić Cię na trudności zgodnie z ustawodawstwem odwiedzanego kraju.

Katar 2022: jak uniknąć więzienia

Jak tego uniknąć i nie trafić do katarskiego więzienia za obrazę uczuć religijnych na podstawie zhakowanego filmu, na którym kapiesz się nago ze swoją dziewczyną w przydomowym basenie? Istnieje tylko jedno możliwe rozwiązanie. Zaleca się zabranie ze sobą jednorazowego telefonu, który można poświęcić na wydarzenie, a następnie przegrać z niego dane. Nieduży wydatek jak na gwarancję naszej prywatności.

Eksperci podejrzewają, że aplikacje te mogą dawać dostęp do danych osobowych na smartfonie.

„Mogą po prostu zmienić całą zawartość telefonu i przejąć kontrolę nad wszystkimi danymi na nim” – powiedział Øyvind Vasaasen, szef bezpieczeństwa w norweskim radiu NRK, dodając, że kiedy pobierasz te aplikacje, musisz zaakceptować bardzo hojne warunki umowy, które dają dostęp do wszystkich informacji w telefonie.

To tak, jakby dać im klucz do powrotu do domu. Mówią, że nie będą go używać, ale dajesz im taką szansę, a nie powinieneś. Ponadto aplikacje będą mogły informować władze o Twojej lokalizacji oraz za pośrednictwem innych smartfonów, dostarczać wskazówki dotyczące osób, które mogłeś spotkać. Inwigilacja to mało powiedziane. 1,5 miliona fanów futbolu spodziewanych jest w Katarze podczas czterech tygodni rywalizacji w kraju, w którym poszanowanie praw człowieka jest regularnie krytykowane.

Absolutne minimum

Zaleca się w związku z tym, aby fani, którzy będą podróżować do Kataru, zainstalowali aplikację Hayya w ostatniej chwili przed wylotem i usunęli ją zaraz po powrocie do swojego kraju, upewniając się, że ograniczają autoryzacje „systemowe” do tych, które są absolutnie niezbędne. 

„Ta aplikacja jest nowa, więc istnieje więcej zagrożeń, ponieważ nie mieliśmy okazji jej szczegółowo zbadać” – wyjaśnia Loïc Guézo, ekspert w dziedzinie bezpieczeństwa informacji i zarządzania ryzykiem. Innym problemem jest również to, że aplikacje te często proszą o aktualizacje. W ten sposób, nieświadomie, może dać dostęp do jego danych, książki adresowej, połączeń z systemami bankowymi, wiadomości, geolokalizacji.

Pusty smartfon

Jak zatem cieszyć się świętem piłki nożnej nie narażając się utratę danych i inwigilację? Wystarczy podróżowanie z „pustym smartfonem”, tj. takim, który nie zawiera żadnych danych osobowych. Wykonać kopię zapasową, a następnie go zresetować i przywrócić kopię zapasową po powrocie lub użyć starego resetu telefonu do zera. Niezbędne jest także trzymanie telefonu komórkowego przy sobie, ochronę dostępu silnym hasłem i ograniczenie połączenia online do usług wymagających uwierzytelnienia do niezbędnego minimum. 

Trudne zadanie dla milionów, którzy nie wyobrażają sobie dnia bez dzielenia się swoim codziennym życiem w sieciach społecznościowych. Obecność na mundialu to wyjątkowa chwila, która chcemy się podzielić, zapominając czasami o naszym bezpieczeństwie. To moment świętowania, pomimo całego kontekstu otaczającego Katar, jest również momentem świętowania. Niektórzy kibice prawdopodobnie będą robić zdjęcia, selfie, filmy i transmitować je. Świadome podejmowanie ryzyka w imię wielkości chwili.