Kobiety do kodu! – czyli krótka historia Girls Who Code

Przez ostatnie lata w Polsce zrobiono bardzo dużo, by przypomnieć, że kobiety świetnie się odnajdują w branżach ścisłych. Przypomnieć to słowo klucz, bo w czasie II wojny światowej i tuż po niej programistkami były głównie kobiety. Ciągle jednak stoi przed nami wiele wyzwań. Kobiety stanowią ponad połowę społeczeństwa, a w branży technologicznej jest ich wciąż za mało. Nie przebranżowimy każdego – w końcu wiele osób lubi swoją aktualną pracę. Na szczęście powstają akcje, które od najmłodszych lat pokazują, że programowania warto się uczyć niezależnie od płci. Tak jak organizacja non profit Girls Who Code, która od 2012 roku pokazuje dziewczynkom na całym świecie piękno technologii.

10 lat temu 20 dziewczyn z liceów w Nowym Jorku postanowiło nauczyć się programowania. Wakacje? Najlepsze są wtedy, gdy wnoszą w życie coś ciekawego! Z chęcią poszerzenia kompetencji i entuzjazmem niezbędnym do rozpoczęcia nowej przygody nastolatki wzięły udział w siedmiotygodniowym szkoleniu w siedzibie jednej z firm technologicznych. Nikt się wtedy nie spodziewał, że to jedno szkolenie zmieni życie tysięcy dziewczyn na całym świecie. Właśnie wtedy narodziło się Girls Who Code – organizacja non profit założona przez Reshmę Soujani.

Dziewczynki, gdzie jesteście?!

Najlepsze pomysły często rodzą się przez przypadek. Tak było i w tym przypadku. Jako polityczka Reshma odwiedziła wiele szkół. Wchodząc do kolejnych klas informatycznych, zaczęła zadawać sobie pytanie: gdzie są dziewczyny? Rzędy chłopców uśmiechających się zza ekranów uświadomiły jej, że po kompetencje informatyczne sięgają wyłącznie chłopcy. Kompetencje, które w niedalekiej przyszłości będą niezbędne każdemu z nas.

Statystyki potwierdziły przypuszczenia Reshmy. Kobiet w IT po prostu brakuje! Według danych ze strony Girls Who Code w 1995 roku 37% informatyków było kobietami. W 2017 roku ta liczba wynosiła zaledwie 24%, a w 2022 roku już 22%. Choć widzimy na co dzień, że kobiety coraz odważniej wkraczają do branży IT, a dziewczyny wybierają kierunki ścisłe, to wciąż programowanie nie cieszy się największą popularnością.

Reshma postanowiła to zmienić. Po dziesięciu latach działań Girls Who Code może pochwalić się ponad 100 milionami dolarów zebranych od partnerów. Wśród nich: Apple, Microsoft, Walmart i IBM. Dzięki działaniom Girls Who Code umiejętności informatyczne zdobyło około 500 tysięcy dziewczyn, z czego 1/3 dorosła i zdobyła tytuły naukowe związane z informatyką. Kodowanie, algorytmika, tworzenie stron internetowych? To tylko część umiejętności, którymi mogą pochwalić się uczestniczki warsztatów Girls Who Code.

Girls Who Code zwraca nie tylko uwagę na różnicę płciową, ale też na dyskryminację wynikającą z koloru skóry. Według danych Girls Who Code średnia luka płacowa kobiet czarnoskórych w stosunku do białych mężczyzn wynosi 63 centy. To dużo, czy mało? Nim ocenimy, zauważmy, że w branży technologicznej ta luka wynosi… 90 centów! Ale skąd te różnice właściwie się biorą?

Dlaczego dziewczynki boją się wejść do IT?

Informatyka coraz mniej kojarzy się z „męskim światem”, ale nadal wizerunek informatyka jest dość stereotypowy. Najczęściej to mężczyzna w średnim wieku spędzający czas przy komputerze, z dala od ludzi. Ten wizerunek powoli odchodzi do lamusa, ale jeszcze długa droga przed nami, by na hasło „informatyk” przed oczami dziecka stawała kobieta… Zwłaszcza że najwięksi w branży technologicznej to wciąż mężczyźni. Dzieci i nastolatki słyszały już o Steve Jobsie i Elonie Musku. Tych, którzy kojarzą Grace Hopper czy Susan Wojcicki jest zdecydowanie mniej.

Ponadto wiele kobiet, które odniosły sukces w branży IT, nie kojarzy się z informatyką. To prezeski, ekonomistki, bizneswoman czy, jak w przypadku założycielki Girls Who Code, polityczki. Brak wzorców, które mogłyby być idolkami małych dziewczynek, jest jednym z powodów powstawania luki w branży – podkreśla doktor Tarika Barrett, dyrektor generalna Girls Who Code od kwietnia 2021.

Męskie wzorce to nie jedyne problemy zniechęcające dziewczynki do wejścia do branży IT. Dziewczynki często wychowywane są w duchu perfekcjonizmu. Uczone, że albo będą najlepsze, albo nie powinny się wychylać. A nauka programowania to nieustanne popełnianie błędów, szukanie bugów i proszenie innych o pomoc. Chłopcom, którym kulturowo łatwiej wybacza się pomyłki, szybciej przychodzi adaptacja do rzeczywistości, w której rzeczy po prostu na początku nie wychodzą.

Kobiety odchodzą z IT?!

Nakłonienie dziewczynek do zainteresowania się informatyką to nie jedyny problem, z jakim mierzy się Girls Who Code.

„Połowa kobiet opuszcza stanowiska w branży technologicznej w wieku 35 lat, a wiele z nich twierdzi, że ich miejsca pracy nadal są niegościnne dla kobiet” – mówi Barrett, powołując się na badanie Girls Who Code i Accenture. Samo zachęcanie do wejścia do branży od najmłodszych lat, nie zdziała cudów, jeśli kobiety jako statystyczna mniejszość będą spotykały się z nieodpowiednim traktowaniem.

W 2020 roku organizacja non profit Women Who Tech przedstawiła przerażającą statystykę. Ponad 40% kobiet zatrudnionych w branży technologicznej stwierdziło, że było molestowane seksualnie przez przełożonego! Molestowanie tworzy toksyczną kulturę pracy w wielu środowiskach i jest problemem, o którym się mówi nie tylko w IT. Ale środowisko programistów bywa specyficzne i jeśli kobieta z powodu molestowania nie czuje się dobrze wśród mężczyzn – trudniej jej będzie znaleźć firmę w IT, w której poczuje się bezpiecznie. Trudniej niż w innych branżach, bardziej zrównoważonych pod względem płci.

Nie tylko patologie są powodem, dla którego kobiety odchodzą z IT. W artykule „Ucieczka z raju. Dlaczego ludzie odchodzą z branży IT?” rozmówczynie zwróciły uwagę na inne aspekty: ciągłą presję, wyścig szczurów, dokształcanie wieczorami i w weekendy, traktowanie pracy jako sensu życia. Jeśli kobieta zaczyna myśleć o założeniu rodziny, priorytety się zmieniają. Nie zawsze pisanie kodu po godzinach będzie najważniejsze w życiu.

Jak Girls Who Code walczy z problemem nierówności w IT?

Szkolenia, kampanie informacyjne, bootcampy – Girls Who Code walczy na wielu frontach. Promocja programowania wśród kobiet to maraton, który wymaga długofalowych działań. I tak po 5 latach istnienia, w 2017 roku IBM został sponsorem obozów letnich promujących programowanie. Udział w nich wzięło 40 tysięcy dziewczyn. Wszystkie nauczyły się podstaw programowania i zadeklarowały chęć dalszego rozwoju w kierunku informatycznym, łącznie z pójściem na studia. Dla porównania w 2016 roku tylko 7 tysięcy dziewcząt ukończyło informatykę. Te liczby najlepiej świadczą o sukcesie Girls Who Code, które oprócz obozów letnich odpowiada za kluby programowania na całym świecie, organizuje liczne szkolenia i prowadzi platformę Code at Home.

Celebryci też promują programowanie!

O Girls Who Code stało się głośno po raz kolejny w grudniu 2021. A to za sprawą Doja Cat. Supergwiazda muzyki rap zdecydowała się na stworzenie… interaktywnego teledysku do piosenki „Woman”. We współpracy z Girls Who Code stworzono DojaCode, interaktywne muzyczne wideo. Na czym polega? Teledysk w odpowiednich momentach pozwala widzowi zadecydować o wyglądzie piosenkarki i różnych detalach scenerii. Dzięki tej interaktywności można zrozumieć podstawy kodowania, a dziewczynki dostały to, czego im tak bardzo brakuje – idolkę promującą programowanie. W chwili, gdy piszę ten tekst, na Youtube teledysk przekroczył 137 804 745 wyświetleń, ale by odkryć jego programistyczną siłę, trzeba wejść na stronę DojaCode.com

Programowanie jest modne!

Organizacja Girls Who Code wie, że jeszcze wiele pracy przed nimi. Aby wyrównać luki płacowe i wprowadzić więcej kobiet do technologii, niezbędne jest nie tylko zachęcanie dziewczynek do wejścia do branży, ale też sprawianie, by dorosłe kobiety chciały w niej zostać. Jednak Saujani jest dobrej myśli. Mówi: „we made coding cool”, a to ogromny krok w drodze do popularyzacji technologii.